Zmiana bazy genetycznej- czy jest potrzebna?

Na początku- uspakajamy. To, że zwierzęta w wycenie 2020.1 uzyskały niższe wartości PF nie oznacza, że są słabsze niż te z wyceny 2019.3. Wręcz przeciwnie. Dzięki intensywnej pracy hodowlanej, z każdym rokiem mamy coraz lepsze zwierzęta.

Co to jest baza genetyczna?

Baza genetyczna to grupa starszych zwierząt, tej samej płci, które urodziły się w tym samym czasie (np. w tym samym roku). Osobniki takie powinny charakteryzować się stabilnymi i dokładnymi wynikami oceny wartości hodowlanej. Średnia wartość hodowlana zwierząt w bazie przyjmowana jest jako „0”- tzw. „genetyczne zero”, na podstawie którego standaryzuje się wyniki.

Dzięki temu wartości hodowlane odnoszą się nie do całej populacji, ale do tej konkretnej grupy zwierząt. Warto zaznaczyć, że w różnych krajach stosowane są bazy genetyczne, których średnia i odchylenie standardowe znacznie odbiegają od polskiej bazy. Z tego powodu, zestawiane zagranicznych wartości hodowlanych z krajowymi wprowadza w błąd hodowcę.

Dlaczego baza jest zmieniana?

Praca hodowlana rozwija się w sposób dynamiczny. Z tego powodu, z roku na rok, oceniane zwierzęta są nieco lepsze od swoich starszych kolegów. Jeśli w bazie genetycznej występują starsze osobniki, to najmłodsze osiągają wartości hodowlane nieproporcjonalnie wysokie. Dlatego w Polsce, zmiana bazy genetycznej następuje co 5 lat. Dąży się, aby baza ta obejmowała coraz młodsze osobniki.

Jakie są skutki zmiany bazy genetycznej?

Zmiana bazy genetycznej wpływa na wartości hodowlane zwierząt. Jednak, co ważne, nie ma wpływu na uszeregowanie osobników w rankingu- zwierzę o wysokiej wartości genetycznej nadal będzie lepsze od tego z niższymi parametrami.

Wyniki oceny 2020.1 dla rasy holsztyńsko-fryzyjskiej odnoszą się do nowej grupy bazowej- dla cech produkcyjnych- krów urodzonych w 2015 roku, a dla indeksów, podindeksów i cech funkcjonalnych- buhajów urodzonych w latach 2009-2011. W rezultacie, wydajność hodowlana dla wydajności mlecznej krów będzie niższa o 310 kg (w porównaniu z poprzednią wyceną). Z racji, że postęp genetyczny cech, tj. zawartość tłuszczu i białka w mleku jest niewielki, nowa baza nie wprowadzi odczuwalnych zmian w tym zakresie. Biorąc pod uwagę cechy funkcjonalne, warto zaznaczyć, że różnice w wynikach oceny należy rozpatrywać, oceniając indywidualnie każdą cechę. Gdy obserwuje się szybki postęp hodowlany dla danej cechy, buhaje w wycenie kwietniowej (2020.1) przewyższają wartościami te, z wyceny grudniowej (2019.3). W przypadku cech płodności, zmiana bazy genetycznej nie wpłynie znacząco na wartości ocenianych zwierząt, gdyż cecha ta charakteryzuje się niskim współczynnikiem odziedziczalności.

Podsumowanie

Nowa baza genetyczna wprowadza wiele zmian. Są to zmiany dobre, bo oznaczają, że występuje postęp genetyczny. A w każdej dziedzinie bardzo ważny jest rozwój- także w hodowli.

Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z ofertą buhajów 2020.1. Katalog już niebawem będzie dostępny. Prosimy sprawdzać naszą stronę internetową oraz fanpage  https://www.facebook.com/MCHiRZSpzoo .

Marta Zofia Banasiak,

MCHiRZ Sp. z o. o.

* Literatura dostepna u autora (Marta.Banasiak@mchirz.pl)